آیا معمولاً توانایی های خودتان را زیر سوال بردید؟ آیا برای عدم اطمینان به خود توجهی دارید یا فقط به دلایل واهی این کار را می کنید؟ اگر اینطور است، احتمالاً شما دچار کمبود اطمینان و اعتماد به نفس هستید. تا همین لحظه افراد بسیاری هستند که از همه ی توانایی های خود به طور کامل استفاده نمی کنند. ممکن است شما هم یکی از همین افراد بوده و به جای انجام کارهای مفید و سودمند، همیشه مشغول فکر کردن به این مسأله هستید که چه زندگی بی مصرفی دارید چقدر محیط اطرافتان کسل کننده است. اگر چه ممکن است که کمی از خود دور افتاده باشید و ارزش خود را فراموش کرده باشید، اما هیچ گاه برای تغییر دیر نیست.
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس، به میزان علاقه، اطمینان و غروری که نسبت به خود دارید گفته می شود. اما همیشه افراد زیادی وجود داشته اند که به دلایل بسیاری، زندگی را دو بعدی می بینند و به همین دلیل پیدا کردن توانایی های خودشان برایشان مشکل و زندگی برای شان بی معنی شده است. هر چند ممکن است افرادی باشند که در هیچ زمینه یی اعتقاد به نفس نداشته باشند، اما معمولاً کمبود اعتماد به نفس افراد در جنبه های بخصوص رفتار هر فرد است. به طور مثال، آنها که از لحاظ ظاهر اعتماد به نفس ندارند، زندگی اجتماعی برای شان بسیار دشوار خواهد شد. این افراد تصور خواهند کرد که در مجامع عمومی کسی به آنها توجه نخواهد کرد و مجبور خواهند شد که از اول تا آخر مجلس در گوشه یی تنها بنشینند. در زندگی زناشویی هم ممکن است کمبود اعتماد به نفس مشکلات زیادی ایجاد کند. ممکن است فرد همچنان در رابطه یی که خودش می داند بسیار برای وی مسموم و ناسالم است. باقی بماند، در حالی که آگاهی کامل دارد که اصلاً از این رابطه خوشحال نیست دلیلش این است که فرد تصور می کند که قادر نیست این وضعیت را بهبود ببخشد. این مسأله می تواند در زندگی کاری افراد هم تأثیر منفی بگذارد. کمبود اعتماد به نفس منجر به فقدان انگیزه و علاقه در فرد برای پیشرفت خواهد شد. اما اگر این مسأله را در مقیاس کلی تر بررسی کنیم، فرد فاقد اعتماد به نفس ممکن است از انجام همه ی کارها سرباز زند و بی هدف باشد، فقط به این دلیل که تصور می کند که توانایی انجام کاری را ندارد. اما الان دیگر زمانش رسیده است که این رویه را تغییر داده و این را باور کنید که شما قادر به انجام هر کاری که می خواهید هستید.
چه کسانی در معرض ابتلا هستند؟
چون عوامل بسیاری ممکن است به از دست دادن اعتماد به نفس بینجامد، می توان گفت که همه در معرض خطر ابتلاء به آن هستند، اما بعضی ها شرایط نسبتاً جدی تری دارند. همه ی انسان ها ممکن است در یک جنبه از زندگی خود احساس کمبود اعتماد به نفس داشته باشند، اما همیشه راه هایی برای مقابله با این مشکلات وجود دارد. در اینجا راه هایی را به شما معرفی می کنیم که با انجام آنها بتوانید ارزش خود را در نظر خودتان بالاتر ببرید و اعتماد به نفس تان را افزایش دهید. اگر می خواهید اعتماد به نفس تان را دوباره بدست آورید، به توصیه های زیر عمل کنید.
1)خود را با دیگران مقایسه نکنید، همیشه به یاد داشته باشید که انسان ها با هم متفاوتند. دلیلی ندارد که همه ما توانایی های یکسانی داشته باشیم و کارهای مشابهی انجام دهیم. اگر سعی کنید که خود را با هر کسی که سر راه تان قرار می گیرد مقایسه کنید، خیلی زود از خودتان خسته و دلسرد خواهید شد و دیگر قدرت انجام کاری را نخواهید داشت.
2)خود را دست کم نگیرید. سعی کنید که ارزش خود را به عنوان یک انسان کشف کنید. دلیل نمی شود که اگر کسی از شما خوشش نیاید و شما را فرد جالبی تصور نکرد، تصور همه ی مردم این باشد. اگر کسی از شما خوشش نیامد، اصلاً ناراحت نشوید، مشکل خودش است نه شما. چون افراد زیادی هستند که شما را دوست می دارند و برای تان ارزش قائلند.
3)فهرستی از کارهایی را که انجام داده اید و در آنها موفق بوده اید، تهیه کنید. سعی کنید روی کارهایی که در آن موفق بوده اید متمرکز شوید. اما اگر چنین چیزی در سابقه ی کاری تان پیدا نکردید، اصلاً ناراحت نباشید. شاید پشت این همه توانایی، لبخند و قدرتی نهفته باشد که بتواند باعث خنده ی دیگران شود یا حتی شاید توانایی در شما وجود داشته باشد که هنوز کشفش نکرده اید. سعی کنید لیستی از کارهای انجام شده تان را تهیه کنید. مهم نیست که کوتاه یا بلند باشد. با اینکه حتی ممکن است نتوانید فکرش را بکنید، اما همین کارها می تواند اعتماد شما را دوباره به خودتان جلب کند.
4)سر خود را بیشتر گرم کنید. سعی کنید تفریحاتی برای خود درست کنید که به آنها علاقه دارید. ممکن است به کتاب خواندن علاقه مند باشید، یا به فروشگاه بروید یا هر کار دیگری... هر چه زمان بیشتری به انجام کارهای مورد علاقه تان اختصاص دهید، کمتر وقت برای سرزنش خود و متاسف شدن برای خودتان خواهید گذاشت. اما مسأله ی مهم تر این است که این کار باعث می شود که شما احساس مفید بودن بکنید و این به شما هدف می دهد.
5)با افراد مثبت نشست و برخاست کنید. گاهی اوقات بودن در جمع افرادی که از خودتان هم افسرده تر و دلسردتر هستند، بیشتر به ضررتان خواهد بود. حتی اگر تنها باشید، بیشتر به نفع تان خواهد بود تا با آنها. به جای چنین کسانی سعی کنید با افرادی مراوده کنید که می توانند شما را شاد کنند. اگر دور و اطرافتان را از دوستان نزدیک و خانواده پر کنید که شما را قبول دارند، می تواند سبب شود که شما هم خودتان را قبول داشته باشید.
6)در جلسات روانشناسی شرکت کنید. امروزه درمان های زیادی برای این مشکل پیشنهاد می شود. مجمع های بسیاری هم برای این منظور تشکیل می شود. به این افراد توصیه می شود که در این جلسات روانشناسی شرکت کنند. چون بسیار مؤثر بوده است. کتاب ها و نوارهای زیادی هم در این زمینه ارائه می شود. با خودتان صادق باشید.
ما چیزی در مورد شما نمی دانیم اما می دانیم که امروزه در این دنیا کینه و نفرت به اندازه ی کافی وجود دارد و در این موقعیت بدترین کار این است که از خودمان هم متنفر شویم. شما فقط یک بار به دنیا می آیید و همین یک بار هم زندگی خیلی کوتاهی خواهید داشت، پس نگذارید که دیگران مانع شادی شما شوند. سعی کنید که توانایی های خودتان را بشناسید و ببینید که در چه زمینه هایی، فردی ویژه هستید. افرادی که نمی توانند توانایی های شما را ببینند، ارزش این را ندارند که دور و برتان باشند.
چه چیز منجر به فقدان اعتماد به نفس می شود؟
اعتماد به نفس پایین ممکن است در شرایط مختلف ایجاد شود در محیط های اجتماعی ممکن است با افرادی سر و کار داشته باشید که شما را تحقیر می کنند. وضعیت ظاهری تان نیز تا حد زیادی در این زمینه مؤثر است. محیطی که در آن به دنیا آمده و پرورش یافته اید نیز تا حد زیادی روی اعتماد به نفس شما تأثیر دارد. بچه یی که هیچ وقت احساس نکرده است که فردی بخصوص است و از طرف والدین حمایت نشده، با این تفکر رشد خواهد کرد که هیچ کس او را دوست نداشته و برای او ارزش قائل نیست. محیط کار شما نیز روی اعتماد به نفس تان تأثیر دارد. اگر کارهای تان مورد تشویق قرار نگیرد و توجهی به آنها نشود و همکاران تان وجودتان را نادیده بگیرند، اعتماد به نفس تان کاهش پیدا خواهد کرد.
منبع:نشریه 7 روز زندگی-ش86.
